1. Τι ώρα πρέπει να γίνεται η αιμοληψία
Η αιμοληψία συνιστάται να γίνεται μεταξύ 07:00 και 9:00 το πρωί πριν από το πρωινό. Ορισμένες παράμετροι μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια του 24ώρου, όπως π.χ. ο σίδηρος, τα επίπεδα του οποίου το βράδυ είναι χαμηλότερα κατά 25%. Με την πρωινή αιμοληψία εξασφαλίζουμε ότι υπάρχουν καθημερινά παρόμοιες συνθήκες και προκύπτουν συγκρίσιμα αποτελέσματα. Επιπλέον, για τις συνηθισμένες βιοχημικές εξετάσεις (σάκχαρο, χοληστερίνη κτλ) απαιτείται νηστεία 10-12 ωρών, η οποία επιτυγχάνεται με την πρωινή αιμοληψία και τον ασθενή νηστικό κατά τη διάρκεια της νύχτας.
2. Πόσες ώρες πρέπει να είμαι νηστικός/ή πριν την αιμοληψία;
Οι περισσότερες βιοχημικές εξετάσεις, προκειμένου να είναι αξιόπιστες, απαιτούν νηστεία 10-12 ωρών πριν την αιμοληψία, η οποία νηστεία περιλαμβάνει και ξηρούς καρπούς, χυμούς, αλκοόλ, καφέ, καραμέλες, τσίχλες.
Βέβαια, πολλές εξετάσεις μπορούν να διενεργηθούν χωρίς να απαιτείται προηγούμενη νηστεία, όπως η γενική αίματος, οι καρκινικοί δείκτες, οι περισσότερες ορμόνες, τα αντισώματα, ο έλεγχος θρομβοφιλίας, οι εξετάσεις για αλλεργία, το INR, το APTT, το ινωδογόνο, η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, η φερριτίνη, αλλά και κάποιες βιοχημικές, όπως κρεατινίνη, SGOT, SGPT κ.α.
Για ορισμένες εξετάσεις είναι απαραίτητη η 24ωρη αποχή από το αλκοόλ, όπως για χοληστερόλη, HDL, LDL, VLDL, λιποπρωτεΐνη α, CPK.
3. Μπορώ να πάρω τα φάρμακά μου πριν την αιμοληψία;
Αρκετά φάρμακα παρεμβαίνουν στο μεταβολισμό ορισμένων ουσιών ή στην αντίδραση της ανάλυσης και δεν πρέπει να λαμβάνονται πριν την αιμοληψία. Τέτοια φάρμακα είναι:
- Η κορτιζόνη (επηρεάζεται το σάκχαρο, η χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδια κ.α.)
- Αγχολυτικά – υπνωτικά (Librium, Oasil, Hipnosedon)
- Σαλικυλικά (Ασπιρίνη, Salospir)
- Αντιυπερτασικά – διουρητικά (Hygroton, Lasix)
- Αντισυλληπτικά (προκαλούν αύξηση του σιδήρου, της ολικής χοληστερόλης και μείωση της HDL-χοληστερόλης)
- Το αντιεπιληπτικό φάρμακο Epanutin
Επιπλέον, δεν πρέπει να πάρουν το φάρμακό τους πριν την αιμοληψία:
- Διαβητικοί ασθενείς που λαμβάνουν είτε από του στόματος υπογλυκαιμικό φάρμακο είτε ινσουλίνη
- Όσοι βρίσκονται υπό αγωγή για ρύθμιση της χοληστερίνης
- Ασθενείς που λαμβάνουν θυροξίνη, χάπι για το θυρεοειδή, εκτός αν συστήσει διαφορετικά ο ενδοκρινολόγος.
Αν κάποιος λαμβάνει σκεύασμα σιδήρου χρειάζεται να διακόψει τη λήψη του φαρμάκου τουλάχιστον για 2 μέρες (ως 3) προκειμένου να μετρηθούν τα επίπεδα του σιδήρου ορού με αξιοπιστία.
Προκειμένου να ελεγχθούν επίπεδα φαρμάκων, όπως η διγοξίνη (Digoxin), το λίθιο (Milithin, Lithiofor), το βαλπροϊκό νάτριο (Depakine), η καρβαμαζεπίνη (Tegretol), η αιμοληψία πρέπει να γίνει τις πρώτες πρωινές ώρες και πριν τη λήψη του φαρμάκου.
Για κάθε απορία σας σχετικά με τα φάρμακα που λαμβάνετε και τη σχέση τους με την αιμοληψία επικοινωνήστε μαζί μας.
4. Μπορώ να πιω νερό πριν την αιμοληψία;
Ναι, το νερό δεν επηρεάζει καμία εξέταση. Φαίνεται, μάλιστα, ότι διευκολύνεται η αιμοληψία όταν κάποιος δεν είναι αφυδατωμένος και συνιστάται, σε ασθενείς με λεπτές φλέβες, να πίνουν 1-2 ποτήρια νερό πριν την πρωινή αιμοληψία.
5. Μπορώ να καπνίσω πριν την αιμοληψία;
Με το κάπνισμα ενός τσιγάρου διεγείρεται ο μυελός και ο φλοιός των επινεφριδίων. Η γλυκόζη αυξάνεται σε 10 λεπτά και η αύξησή της διαρκεί 1 ώρα. Η αυξητική ορμόνη διπλασιάζεται σε 30 λεπτά. Είναι προτιμότερο να αποφύγουμε το κάπνισμα πριν την αιμοληψία.
6. Πώς θα κάνω γενική ούρων και καλλιέργεια ούρων;
Η γενική ούρων και η καλλιέργεια ούρων μπορούν να γίνουν με οποιοδήποτε δείγμα λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κατά προτίμηση συλλέγουμε τα πρώτα πρωινά ούρα που είναι πυκνά. Σε κάθε περίπτωση χρήσιμο είναι να ακολουθούμε ορισμένες οδηγίες.
- Προμηθευόμαστε από το φαρμακείο έναν αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη.
- Πριν τη συλλογή των ούρων χρειάζεται καλό πλύσιμο της περιοχής των έξω γεννητικών οργάνων με σαπούνι και άφθονο χλιαρό νερό (αποφεύγουμε τα αντισηπτικά).
- Αφήνουμε τα πρώτα ούρα να τρέξουν στη λεκάνη της τουαλέτας, συλλέγουμε τα ούρα κατά το μέσον της ούρησης και απομακρύνουμε τον ουροσυλλέκτη πριν τελειώσει η ούρηση.
- Δεν γεμίζουμε τον ουροσυλλέκτη μέχρι το χείλος, αρκεί να γεμίσει ως τη μέση (είναι αρκετά ακόμα και 20ml ούρων).
- Η μεταφορά στο εργαστήριο πρέπει να γίνει εντός μισής ώρας. Αν πρόκειται να καθυστερήσει είναι απαραίτητο να τοποθετηθεί το δείγμα των ούρων στο ψυγείο (όχι στην κατάψυξη).
Προκειμένου να γίνει καλλιέργεια ούρων δεν θα πρέπει να έχει ξεκινήσει κάποιος αντιβιοτική θεραπεία. Αν έχει προηγηθεί η λήψη αντιβιοτικού είναι απαραίτητο να ενημερωθεί το προσωπικό του εργαστηρίου. Η συλλογή των ούρων γίνεται όπως περιγράφεται παραπάνω.
7. Πώς θα συλλέξω ούρα 24ώρου;
Τα ούρα 24ώρου είναι το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα ούρων με την εξέταση του οποίου μπορούμε να εκτιμήσουμε τη νεφρική λειτουργία, κυρίως μέσω ποσοτικών προσδιορισμών διαφόρων ουσιών, όπως του λευκώματος, των ηλεκτρολυτών και άλλων. Για την 24ωρη συλλογή των ούρων είναι σημαντικό να ακολουθήσετε ορισμένες οδηγίες.
- Προμηθευτείτε δύο δοχεία συλλογής ούρων 24ώρου και έναν ουροσυλλέκτη από το φαρμακείο.
- Εναλλακτικά, μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει για να συλλέξει τα ούρα οποιαδήποτε δοχεία, τα οποία θα έχει πλύνει σχολαστικά προηγουμένως με ζεστό νερό και σαπουνάδα, θα έχει ξεπλύνει με ζεστό νερό και θα έχει αφήσει να στεγνώσουν πλήρως.
1η Ημέρα
- Μόλις ξυπνήσετε το πρωί αδειάστε την κύστη σας εντελώς στην τουαλέτα χωρίς να συλλέξετε ούρα. Σημειώστε την ακριβή ώρα, π.χ. 7:30 πμ.
- Από εκεί και μετά συλλέξτε με προσοχή τα ούρα κάθε ούρησης για 24 ώρες. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να συλλέξετε ολόκληρη την ποσότητα των ούρων χωρίς απώλειες, προκειμένου το αποτέλεσμα της εξέτασης να είναι αξιόπιστο. Κάθε φορά ουρείτε στον ουροσυλλέκτη και μεταφέρετε τα ούρα στο δοχείο της 24ωρης συλλογής.
- Το δοχείο παραμένει στο ψυγείο (ποτέ στην κατάψυξη), κλειστό, καθ’ όλη τη διάρκεια της συλλογής μέχρι τη μεταφορά του στο εργαστήριο.
2η Ημέρα
- Το επόμενο πρωί, ακριβώς 24 ώρες μετά την ώρα που έχετε σημειώσει, στο παράδειγμά μας 7:30 πμ, αδειάστε την κύστη σας εντελώς και συλλέξτε τα ούρα. Αυτό είναι το τελευταίο δείγμα με το οποίο ολοκληρώνεται η 24ωρη συλλογή.
- Μεταφέρετε το δοχείο συλλογής στο εργαστήριο το συντομότερο δυνατό.
Για ορισμένες εξετάσεις υπάρχουν διαιτητικοί ή/και φαρμακευτικοί περιορισμοί και χρειάζεται να συμβουλευτείτε το γιατρό σας ή το εργαστήριό μας πριν την έναρξη της συλλογής. Επίσης, για ορισμένες εξετάσεις χρειάζεται ειδικό συντηρητικό των ούρων, για το οποίο πρέπει να επικοινωνήσετε μαζί μας.
Με ανάλογο τρόπο γίνεται η συλλογή ούρων μικρότερου χρόνου αν ζητηθεί, π.χ. 12ώρου, 8ώρου, 2ώρου.
8. Οδηγίες για λήψη σπέρματος για σπερμοδιάγραμμα
- Για να είναι αξιόπιστη η εξέταση είναι απαραίτητο να απέχετε από κάθε σεξουαλική επαφή ή αυνανισμό για 2-3 μέρες πριν τη συλλογή του δείγματος. Δε συνιστώνται λιγότερες ή περισσότερες μέρες γιατί επηρεάζεται το αποτέλεσμα.
- Αρχικά πλύνετε καλά τα χέρια σας και την περιγεννετική περιοχή με ήπιο σαπούνι και άφθονο χλιαρό νερό (αποφύγετε τα αντισηπτικά) και σκουπιστείτε με καθαρή πετσέτα.
- Το σπέρμα συλλέγεται με αυνανισμό κατευθείαν μέσα σε αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη (τον προμηθεύεστε από φαρμακείο) που κλείνεται αμέσως με το πώμα του. Δε συνιστάται η διακοπτόμενη συνουσία ή το στοματικό σεξ, καθώς τα παραγόμενα υγρά επηρεάζουν το αποτέλεσμα. Ομοίως, δε συνιστάται η χρήση προφυλακτικού γιατί οι χημικές ουσίες που φέρει είναι τοξικές για τα σπερματοζωάρια.
- Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται προκειμένου να συγκεντρώσετε ολόκληρη την ποσότητα του σπέρματος. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατό πρέπει να το αναφέρετε στο προσωπικό του εργαστηρίου.
- Μεταφέρετε το δείγμα στο εργαστήριο εντός μισής ώρας.
- Ιδιαίτερη μέριμνα απαιτείται για να προστατευτεί το δείγμα από ακραίες θερμοκρασίες κατά τη μεταφορά του, καθώς ιδανικά πρέπει να παραμένει στους 24-34ο Προτείνεται να το διατηρείτε κοντά στο σώμα σας.
- Το εργαστήριο πρέπει να έχει ενημερωθεί από την προηγούμενη μέρα, καθώς το σπερμοδιάγραμμα είναι από τις λίγες εξετάσεις για τις οποίες χρειάζεται ραντεβού.
9. Οδηγίες για λήψη σπέρματος για καλλιέργεια
Η καλλιέργεια σπέρματος συνήθως γίνεται παράλληλα με το σπερμοδιάγραμμα, για το οποίο υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις. Όταν χρειάζεται να γίνει μόνο καλλιέργεια σπέρματος είναι απαραίτητο να ακολουθήσετε τις παρακάτω οδηγίες:
- Αρχικά πλύνετε καλά τα χέρια σας και την περιγεννετική περιοχή με ήπιο σαπούνι και άφθονο χλιαρό νερό (αποφύγετε τα αντισηπτικά) και σκουπιστείτε με καθαρή πετσέτα.
- Το σπέρμα συλλέγεται με αυνανισμό κατευθείαν μέσα σε αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη (τον προμηθεύεστε από φαρμακείο) που κλείνεται αμέσως με το πώμα του. Δε συνιστάται η διακοπτόμενη συνουσία ή το στοματικό σεξ, καθώς τα παραγόμενα υγρά είναι δυνατόν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Ομοίως, δε συνιστάται η χρήση προφυλακτικού.
- Μεταφέρετε στο εργαστήριο μόνο την ποσότητα που έπεσε κατευθείαν στον ουροσυλλέκτη, αποφεύγοντας να εισάγετε στο δοχείο ποσότητα που βρίσκεται εκτός αυτού ή στα χέρια σας.
- Η μεταφορά στο εργαστήριο πρέπει να γίνει εντός μισής ώρας.